Eleştirel Düşünme Öğretme İddiasında Olan Dezenformasyoncular

Yazıyı pdf olarak indirebilirsiniz: indir

Teyit.org, malumatfurus.org, evrimagaci.org, yalansavar.org, dogrulukpayi.com, dogrulugune.org, dogrula.org, duyum.net gibi sitelerin her biri söylentileri ve haberleri sınayıp doğrulama iddiasında olup zaman zaman kendisi dezenformasyon yapan sitelerdir. Bunlar Factcheck, Snopes, Debunk, Quackwatch, Rationalwiki gibi Amerikalı örneklerin taklidi olan ve para kazanmak amaçlı yayın yapan şirketlerdir. Her basın girişimi gibi zaman, ilgi ve işgücü sermayesi sınırlıdır; bu yüzden yüzeysel olmak zorundadırlar. Bunların her biri için ayrı bir suç dosyası açıp inceleyecek zamanım olmadığı için bu yazıda ilke olarak bir şeyi anlatmaya çalışacağım:

Eleştirel düşünürler olmamıza yardımcı oluyor görüntüsünde olan pek çok kaynağın kendisi bilgi kirliliği yaratır, yanıltır ve hurafeleri üretip sürdürür.

“Doğrulama” Siteleri Nasıl Dezenformasyon Yapar: Bill Gates ve Aşılar Örneği

2021’de dünya ülkelerinin haydut yöneticileri “Korona aşısız” kalmasın diye anayasa tanımadan bastırırlarken, “bilimin ışığında” yürüyen fikri, vicdanı, irfanı hüphür doktorlar da onlara yardım ve yataklık ederken, muhalif haber ve yorum siteleri çoktandır Bill Gates’in aşılarla nüfus azaltma planından söz ederken, bu bilginin sosyal medyada yayılmasını ve ciddiye alınmasını önlemek amacıyla arka arkaya haberler yapılmaya başladı. Bunlardan birini örnek olarak kısaca inceleyeceğim.

Gerçeği Bastırmanın 25 Yolu: Dezenformasyon Kuralları

Yazar: Michael Sweeney

Kısaltarak çeviren: Selim Çalışkan – elestireldusun.wordpress.com

Orijinal adı: Twenty-Five Ways To Suppress Truth: The Rules of Disinformation

Michael Sweeney, Türkiye’de yayınlanmamış olan Professional Paranoid (Profesyonel Paranoyak) kitabının yazarıdır. Tarihsel, politik, felsefi veya böyle sınıflara ayrılamayacak önemli gerçekleri arayanlar çoğu zaman komplo kuramlarıyla yüzleşmek durumunda kalırlar. Ezici çoğunluğun, kitap yığınlarının, ışıltılı kişiliklerin gür sesi, eleştirel okurun düşüncesinin sesini bastıracak mıdır? Yalan söylemeyi, aldatmayı, gerçeği kasıtlı olarak örtmeyi bir kariyer ve geçim kaynağı edinmiş olan kişi ve kurumların, bütünüyle aldatma üzerine kurulu reklamcılık, halkla ilişkiler gibi sektörlerin var olduğu bir dünyada, biraz kılavuzluğun kişinin vicdan mahkemesine katkısı olabilir. Egemenin işine gelmeyen her büyük suçlamayı “bunlar komplo kuramı” diye savuşturmasına izin verirsek, birileri gerçekten çok kötü komplolar kurduğunda bundan nasıl haberimiz olabilir? Bu sayfaları her insanda bulunan düşünsel ve duygusal zayıflıkları kullanmayı bilenlerin elinde oyuncak olmak, aldatılmak, aptal yerine konmak istemeyenler için bir yardımcı kılavuz olması için hazırlıyorum. Dolayısıyla komplo kuramı kavramını yerli yersiz kullanarak gerçeği çarpıtmaya çalışanların karşısında dik durabilmek ve profesyonel kandırıcılıktan, ezici propaganda gücünden etkilenmeden kendi yargılarına varmak isteyenler olacaktır. Sweeney aşağıdaki makaleyi 1997’de kaleme almıştır. Verdiği örnekler o yıllarda ABD’de “komplo kuramı” olarak tartışılan konulardan alınmıştır. 2001’den sonra yazmış olsaydı herhalde bütün örnekleri yalnızca 11 Eylül tartışmalarından verebilirdi. Sürekli ve sistemli bir biçimde uygulanan bilgi çarpıtması yöntemlerini bir dizi olarak tanımlayıp sınıflandırmış, sorgulayan insanların bunlara sık sık göndermeler yapmalarını ve böylece bunların bilinir duruma gelmesini ummuştur. Basını, interneti, politik tartışmaları… üzerindeki ağır dezenformasyon köpüğünden sıyırarak okumayı ve dipteki değerli öze ulaşmayı isteyenler için bulunmaz bir kaynaktır. Kaynak göstererek alıntılayabilir, kopyalayabilirsiniz. Yazıyı .pdf biçiminde indirebilirsiniz: gercegi-bastirmanin-25-yolu